Herkese yeni bir yazımdan merhaba bu yazımız “ Hava Araçları OEM Üreticileri ” hakkında Dünya üzerinde bulunan 4 farklı OEM üreticisinden bahsedeceğiz.
Hava araçlarının havadan ağır ve havadan hafif hava araçları şeklinde ayrımından daha önce bahsetmiştik fakat bu hava araçlarının nerede ve kim-kimler tarafından üretildiğinden bahsetmemiştik. Dünya üzerinde birçok OEM üreticisi var fakat biz bugün 4 adet önde gelen firmadan bahsedeceğiz. Bunlar:
- Boeing
- Airbus
- Embraer
- Bombardier
Boeing
William E. Boeing 1916 yılında kendi uçak şirketini kurdu ve bu şirket Boeing ismiyle anıldı. Şirketin ilk ürettiği hava aracı Model C idi ve Seattle’da sınandıktan sonra Birleşik Devletler Donanmasına 1917’den itibaren sevk edilmeye başlandı. Günümüzde Boeing şirketi birçok hava yolu için lider konumdaki üretici konumundadır.
Boeing adı aynı zamanda kuruluşun ürettiği 7 serisi uçakların da (747, 737 vb) ön adı olarak dünya çapında kullanılmaktadır. Bununla birlikte kuruluş aynı zamanda askeri hava araçları için de en büyük üreticidir. Kuruluş dünya çapında bakım ve destek hizmetleri verilmektedir, uydular ve uzay operasyonları için teçhizatlar ve hatta bilgisayar ağ teknolojileri geliştirmektedir.
2015 itibarı ile Boeing’in geliri 296 milyar ABD dolarıdır. Boeing Ticari Uçakları 2015 yılında 66 Milyar ABD doları kar elde etmiştir ve yaklaşık 83.000 kişi istihdam etmektedir. Kuruluşun genel merkezi ABD’nin kuzeybatısında bulunan Washington eyaletinin Puget Boğazı yöresindedir. Boeing uçakları dünyadaki hava yolu filolarının yaklaşık yarısını oluşturmaktadır ve şu anda 10.000’den fazla uçak hizmet vermektedir.
William E.Boeing’den kısaca bahsetmek istiyorum
William E. Boeing, Amerika Birleşik Devletleri’nde havacılık endüstrisinde önemli bir rol oynamış bir girişimci ve havacılık mühendisiydi. 1881 yılında Michigan’da doğan Boeing, üniversite eğitimi almadan önce ticaret ve ahşap işleriyle uğraştı.
1916 yılında Pacific Aero Products Co. Adlı bir uçak üreticisi kurdu ve daha sonra şirketin adını Boeing Airplane Company olarak değiştirdi. Şirket, Birinci Dünya Savaşı sırasında askeri uçaklar üretti ve sonrasında ticari uçakların üretimine başladı.
Boeing uçak modelleri:
- Boeing 737
- Boeing 747
- Boeing 767
- Boeing 777
- Boeing 787
Airbus
1967 yılında Fransa, İngiltere ve Almanya’dan gelen ulusal hükümete ait bakanlar, ülkelerinin OEM endüstrisinde Avrupa’nın varlığını arttırmak için bir hava otobüsü (Airbus) üretiminde iş birliği yapma konusunda anlaşmaya vardı. 1969’da, orijinal uçak planı üç yüz koltuk içerdiğinden dolayı A300 kodu ile adlandırılan bir uçak projesini başlatmak için bir anlaşma imzalandı.
A300, dünyanın ilk çift motorlu, geniş gövdeli yolcu jeti olacaktı. Geniş gövdeli uçaklar kabininde sadece tek koridorlu dar gövdeli uçakların aksine iki koridorlu uçakları betimlemektedir. Bu durum, Airbus projesinin başlatılmasının bir işareti oldu. Airbus firması şu anda büyük hava yolları için uçak imalatında Boeing’in doğrudan bir rakibi durumundadır.
Airbus’ın ürettiği hava araçları A320, A330, A350 ve A380 gibi A3 kodlaması ile başlayan adları ile fark edilebilir. Günümüzde her iki saniyede bir dünyanın herhangi bir yerinde A320 inmekte veya kalkış yapmaktadır.
Airbus, Boeing’in piyasaya hakim olan ürünleriyle rekabet edebilmek için, daha ekonomik, emniyetli veya operasyonel faydaları olan yeni teknolojileri ürünlerinde kullandı. Yıllar geçtikçe, bu yenilikler kokpitlerin yönetilme şeklini değiştiren teknolojiyi ortaya çıkarmıştır.
Örneğin:
- İki pilotun bulunduğu modern kokpitle sonuçlanan ve üçüncü pilot (veya uçuş mühendisi) görevinin/işlevinin kaldırılması;
- Geleneksel analog manometreli ölçüm aygıtlarının, uçuş ve navigasyon bilgilerini gösteren dijital ekranlarla değiştirildiği cam kokpitler
- Airbus’ın Fly-by-Wire/FBW sistemi vardır bu sistem:
Uçakların kontrol sistemlerinde kullanılan bir teknolojidir. Geleneksel uçak kontrol sistemleri, pilotların uçağın kontrolünü mekanik olarak sağlamasına dayanır. Ancak FBW teknolojisi, uçuş kontrollerini elektronik olarak yöneten bir sistemdir.
Bu, uçuş kontrol yüzeylerine giden sinyallerin mekanik bağlantılar yerine elektronik sinyallerle sağlanması anlamına gelir. Bu teknolojinin faydaları arasında daha hassas kontrol, daha hızlı tepki süreleri, daha iyi güvenilirlik ve daha az ağırlık yer almaktadır. Ayrıca FBW, uçuş güvenliği açısından da bir avantaj sağlar.
Örneğin, uçağın sınırlarını aşabileceği durumlarda, sistem pilotu uyararak ve uçağın sınırlarını koruyarak uçağı daha güvenli bir şekilde uçurmasına olanak tanır.
FBW teknolojisi, günümüzde birçok modern yolcu ve askeri uçağın kontrol sistemlerinde kullanılmaktadır ve havacılık endüstrisi için önemli bir inovasyon olarak kabul edilmektedir.
Ticari uçaklara ek olarak, Airbus aynı zamanda helikopterler için de lider konumdadır.
“Hava araçları OEM üreticileri”nin en büyük iki firması bu idi diğer iki büyük firmamızdan bahsetmek istiyorum.
Embraer
Embraer, Brezilya merkezli bir uçak üreticisidir. Şirket, 1969 yılında kurulmuş ve başlangıçta Brezilya hükümeti tarafından desteklenen bir girişim olarak faaliyet göstermiştir. Şirket, ilk olarak ticari ve askeri uçaklar için parça ve ekipman üretmeye başladı ve daha sonra kendi uçaklarını üretmeye başladı.
Embraer, günümüzde birçok farklı uçak modeli üretmektedir. Bunlar arasında yolcu uçakları, iş jetleri, tarım uçakları, askeri uçaklar ve insansız hava araçları (İHA) yer almaktadır. Şirketin popüler yolcu uçakları arasında E-Jet ailesi, EMB 145, Legacy 450/500 ve Praetor 500/600 yer almaktadır.
Embraer’in uçakları, teknolojik yenilikler ve yakıt verimliliği açısından öne çıkmaktadır. Şirketin uçakları, düşük maliyetli havayolu operasyonları ve bölgesel havayolu hizmetleri için idealdir.
Embraer, havacılık endüstrisinde önemli bir oyuncu olarak kabul edilmekte ve küresel olarak birçok havayolu ve müşteriye hizmet vermektedir.
Bombardier
Bombardier, Kanada merkezli bir uçak ve tren üreticisidir. Şirket, 1942 yılında kurulmuştur ve o zamandan beri uçak ve tren endüstrisinde önemli bir oyuncu olarak kabul edilmektedir.
Bombardier’in uçak üretim birimi, ticari, iş ve özel jetler için geniş bir yelpazede uçaklar üretmektedir. Bombardier’in yolcu uçağı serisi arasında CRJ Serisi, CS Serisi, Learjet, Challenger ve Global Serisi bulunmaktadır. Ayrıca Bombardier, birçok farklı askeri uçak ve insansız hava aracı da üretmektedir.
Bombardier’in tren üretim birimi ise yüksek hızlı trenler, yolcu trenleri, banliyö trenleri ve tramvaylar da dahil olmak üzere birçok farklı tren türü üretmektedir. Şirketin ürünleri, dünya genelinde birçok demiryolu operatörü ve şehir toplu taşıma sistemleri tarafından kullanılmaktadır.
Bombardier, havacılık ve tren endüstrilerindeki yenilikleriyle tanınmaktadır. Şirket, sürekli olarak daha yakıt verimli, çevre dostu ve teknolojik olarak gelişmiş uçaklar ve trenler üretmeyi hedeflemektedir.
Bombardier, Kanada’nın en büyük özel sektör şirketlerinden biri olarak kabul edilmekte ve dünya genelinde birçok ülkede faaliyet göstermektedir.
Diğer uçak üreticileri:
- Comac
- Mitsubishi Aircraft Corporation
- Sukhoi
- Tupolev
Hava aracı OEM Üreticileri yazım bu kadardı. Hava Araçları OEM Üreticileri hakkındaki görüşlerinizi bekliyorum, yeni yazılarda görüşmek dileğiyle hoşçakalın.
KAYNAK
1- Books, Suzanne K. Kearns, Fundamentals of International Aviation
2- Boeing.com
3- Airbus.com
4- Embraer.com
5- Bombardier.com
