THY’nin Dev Uçak Siparişi

Herkese yeni bir yazıdan merhaba bu yazıda konumuz THY’nin Dev Uçak Siparişi : Türk Hava Yolları’nın 100.yılında 800 uçaklık filo hedefini gerçekleştirecek olan 600 uçaklık dev sipariş hakkında olacak dilerseniz yazımıza geçelim.

Türk Hava Yolları’nın 100.yıl misyonu dolayısıyla THY yönetimi 600 uçaklık dev bir uçak siparişi vermeye hazırlanıyor. 2033 yılına kadar peyderpey teslim edilecek uçaklar geldiği zaman Türk Hava Yolları filosunun 800 uçağa ulaşması hedefleniyor. İnternette büyük bir merak konusu ise 600 uçaklık siparişin hangi modellerden olacağıydı. Bugün hep beraber sipariş verilme ihtimali yüksek olan uçakları inceleyeceğiz.

Airbus mı? Boeing mi?

Girişte söylediğim gibi bu sipariş duyulduğunda herkesin merak konusu verilecek siparişin hangi model uçaklar olacağıydı. Bu konuya en realist şekilde cevap verecek olursak Türk Hava Yolları vereceği 600 uçaklık siparişi 300 Boeing 300 Airbus şeklinde bölecektir. Çünkü THY’nin üstü kapalı da olsa iki büyük markayı da kırmamak gibi bir politika izlediğini görüyoruz. Örnek verecek olursak filodaki Boeing 787’lerin ve Airbus A350’lerin siparişlerinde iki tarafa da 30 adet sipariş verilmişti. Ayrıca şirketin bir diğer politikası da servise girmeyen uçakların lansman müşterisi olup, riske girmek istememesi. Yani şirket, sektörde kendini kanıtlamış uçaklara yatırım yapmak istiyor. Bunu da yine Airbus A350 ve Boeing 787 siparişlerinde gördük. Bu siparişler uçaklar servise girdikten çok daha sonra verildi. Peki bu 300+300 uçaklık sipariş hangi modellerden oluşur? Beraber inceleyelim isterseniz.

Boeing

Son 5-6 yıl içinde Boeing’in başı uçak modelleriyle oldukça dertte. Boeing 737 MAX kazasından sonra Federal Havacılık Ajansı (FAA), Boeing uçaklarının sertifikasyon sürecinde ve diğer süreçlerinde adeta ince eleyip sık dokuyor. Boeing 737 MAX krizini zor bir süreçle atlatan Boeing’in başı şimdilerde ise Boeing 787 uçaklarındaki üretim hatalarından ve birçok kez teslimat iptallerinden epey bir ağrımış durumda. Bunun yanı sıra Boeing 777X uçağının hala daha sertifikasyon sürecini tamamlamamış olması, servise gireceği tarih 2025 olarak açıklansa da kesin tarihin belli olmaması ve lansman müşterilerinin homurdanması Boeing’i oldukça zora sokmuş durumda. Türk Hava Yolları ise riske girmek istemiyor bu yüzden filosunda bulunan uçaklardan sipariş vereceğini düşünüyorum. Boeing 737 MAX ve Boeing 787 modelleri başta olmak üzere bu 300 uçaklık siparişi daha derinden inceleyelim.

Boeing 737 MAX

Türk Hava Yolları’nın bu uçaklardan 75 adet siparişi bulunuyordu. Ancak yaşanan kriz sonrasında bu uçakların 25 adedini teslim almış, geri kalan siparişleri iptal etmişti. İddiaya göre THY’nin bu uçaklardan tekrar sipariş vermesi bekleniyor. Türk Hava Yolları, merkez üssünün jeopolitik konumu itibariyle birçok yere dar gövde uçaklarıyla sefer düzenleyebiliyor. Bu konum itibariyle filoya dar gövdeli uçak siparişi daha ön planda duruyor. Özellikle Afrika uçuşlarında kullanılan Boeing 737-800/900ER modellerinin yanı sıra MAX 8 ve MAX 9 uçakları da Afrika uçuşlarında kullanılıyor. Şirketin yine MAX 8-9-10 modellerinden sipariş vereceğini düşünüyorum. MAX 10 modeli henüz sertifikasyon sürecini tamamlamış olsa da opsiyonel bir seçenek olduğunu da belirteyim. 300 uçaklık siparişi 200 dar gövde 100 geniş gövde olarak ayıracak olursak 200 uçaklık dar gövde filosunun siparişi şu şekilde olabilir: 100 adet MAX 8, 50 adet MAX 9 ve opsiyonel olarak 50 adet MAX 10. Dar gövde de benim tahminim bu şekilde.

Boeing 787

25 adetlik Boeing 787-9 siparişinin 17 adedini teslim alan Türk Hava Yolları, bu uçaklardan oldukça memnun. Daha sessiz motorlarıyla, konforlu yolculuk etmeyi sağlayan özel basınçlandırma sistemi ve geniş pencereleriyle yolcu gözünde de oldukça popüler bir uçak Boeing 787. Son zamanlarda adı üretim hatalarıyla anılsa da hala daha hava yollarının gözdesi konumunda. Türk Hava Yolları teslimatların üretim sorunlarıyla durdurulması nedeniyle epey bir sıkıntı yaşadı. Çünkü hava yolu filo planlamasını yaparken bu uçakların teslimatlarını zamanında gerçekleşmesi üzerine yapıyor. Buna göre de uçuşlar uçak sayılarına göre planlanıyor.

Uçağın teslimatı gecikince de problemler yaşanıyor. Türk Hava Yolları bu uçakları çoğunlukla Amerika uçuşlarında kullanıyor. İşletme maliyetleri oldukça düşük olan 787’ler Türk Hava Yolları’nda Airbus A330 uçaklarının yerine geçecek ve Airbus A330’lar filodan çıkarılmaya başlanacak. Türk Hava Yolları’nın bu uçaklardan 50 adet sipariş vermesini tahmin ediyorum. Bu siparişin detayı 25 adet Boeing 787-9, 25 adet Boeing 787-10 şeklinde olabilir. Boeing 787-10 modeli -9 modeline göre daha fazla koltuk kapasitesi sunabiliyor.

Boeing 777X

Biliyorsunuz ki Türk Hava Yolları Yönetim Kurulu Başkanı Prof.Dr.Ahmet Bolat, Boeing 777X uçaklarıyla ilgileniyoruz demişti. Ayrıca çok yakında Avustralya uçuşlarının aktarmalı olarak başlayacağını öğrendik. Boeing 777X bu hat için iki adaydan bir tanesi. Şu anda sertifikasyon sürecinde olan uçaktan THY sipariş eder mi merak konusu açıkçası. İlk başta da dediğim gibi şirket politikası gereği havayolu kendini kanıtlamamış uçağa yatırım yapmak istemiyor. Ancak bir ihtimal daha var oda uçağın Türk Hava Yolları filosuna girene kadar kendini kanıtlaması. 2025 yılında servise gireceği açıklanan uçağın Türk Hava Yolları filosuna girmeye başlaması 2027-2028 yıllarını bulacağı kanaatindeyim. Bu süreçte uçak kendini kanıtlar düşüncesiyle sipariş verilebilir. 20+10 adet sipariş verileceğini tahmin ediyorum. Ayrıca bu uçaklar filodan yavaş yavaş ayrılacak olan Boeing 777-300ER modelleri yerine revize edilebilir. Bu uçaklar sayesinde Türk Hava Yolları, Yeni Zellanda, Hawaii gibi hatları da uçuş ağına ekleyebilir.

Boeing 777-8XF ve 777F

Türk Hava Yolları pandemiden bu yana kargo sektöründe giderek büyüyor ve ilk 5 hava kargo şirketinden biri olma hedefinde kargo uçağı siparişini kaçınılmaz olarak görüyorum. Mevcut uçakların kapasite sorunu ve uçak yetersizliği nedeniyle Turkish Cargo başka havayollarından uçak kiraladı. Bu eksiklik göz önünde bulundurulunca kargo uçağı siparişi kaçınılmaz oluyor. Mevcut Airbus A332F’lerin kapasite sorununa karşılık Boeing cephesinde iki aday var. Bunlardan bir tanesi Boeing 777F diğeri ise Boeing 777-8XF.

Boeing 777F hali hazırda Türk Hava Yolları filosunda 8 adet bulunuyor ve kapasite olarak Airbus A330-200F’lerden çok daha üstün ve verimli. 777-8XF ise henüz üretilmedi ve sertifikasyon süreci var. Boeing 777-8XF hakkında bir yazı yazmıştım o yazıma buradan ulaşabilirsiniz. Sonuç olarak kısa vadede Boeing 777F siparişi verileceğini düşünüyorum. 12 adet Boeing 777F 8 adet Boeing 777-8XF şeklinde siparişin olacağını tahmin ediyorum. Bu şekilde olmasa bile Boeing 777X ve -8XF için iyi niyet anlaşması imzalanacağını düşünüyorum. Boeing’e verilecek olan siparişlerin haziran ayında İstanbul’da yapılacak IATA konferansında verileceği düşünülüyor.

Airbus

Türk Hava Yolları’nın mevcut olarak Airbus’tan teslim aldığı iki uçak tipi var bunlardan biri Airbus A350-900 diğeri ise Airbus A321 NEO. THY bazı Airbus A321 NEO uçaklarında motor sıkıntısı yaşamış ve bazı uçaklarını yere indirmişti. Bu sorun hala devam ediyor. PW marka motorları kullanan hava yolları da aynı şikâyet sebebiyle uçakları yere indirme kararı almıştı. Üstelik Türk Hava Yolları’nın bölgesel uçak alma hevesi vardı ancak bu rafa kaldırılmıştı. Rafa kalkma nedeninin iki bölgesel uçağın da PW marka motor kullanıyor olmasıydı. Bu uçaklar Airbus A220 ve Embraer E195-E2 uçaklarıydı. Anadolujet filosunu gençleştirmek adına teslim edilemeyen A320 NEO ailesi uçaklarda teslim alınmıştı. Airbus A350 uçaklarında ise hali hazırda 14 adet uçak teslim aldı Türk Hava Yolları. 25 adetlik siparişin içinde Aeroflot’a teslim edilemeyen uçaklarda dahil edildi mi yoksa o uçaklar sipariş dışında mı alındı bilinmiyor. Geri kalan 300 uçaklık siparişi derinden inceleyelim isterseniz.

Airbus A321 NEO ve A321 XLR

Türk Hava Yolları’nın dar gövde uçağa ihtiyacı olduğunu söylemiştik. Bu nedenle Airbus’ın oldukça gözde modeli Airbus A321 NEO’dan sipariş verileceğini düşünüyorum. En az 150 adetlik bir Airbus A321 NEO siparişi verileceğini tahmin ediyorum. Bu siparişlerinde CFM motorlu olacağını düşünüyorum. A321 NEO siparişine kesin gözüyle bakabiliriz. Anadolujet için A320 NEO siparişi verilir mi bilemiyorum. Asıl dikkat çeken model A321XLR siparişi. Airbus’ın ultra uzun menzilli uçağı olan A321XLR, transatlantik rotalar için kullanılması planlanıyor.

Türk Hava Yolları bu uçağı elbette İstanbul-New York uçuşunda kullanmayacak ama aldığım bilgilere göre Afrika uçuşları için bu uçak düşünülüyormuş. Bu uçuşlarda Boeing 737 MAX ve NG kullanıldığını söylemiştim. Boeing uçakları menzillerinin yetebilmesi için full yakıt dolu şekilde gidiyor. Bu şekilde gittiği içinde gerek yolcu gerek kargo olsun fazla yük alamıyor. Bu yüzden Airbus A321 XLR uçağı düşünülmüş full yakıt ve full yük ile Afrika kıtasının en uç noktalarına bu uçakla ulaşılabildiği için THY bu uçaklardan 50 adet sipariş verebilir.

Airbus A350-900/-1000/-1000ULR

Tıpkı Boeing 787’de olduğu gibi Türk Hava Yolları Airbus A350’den çok memnun. Daha az yakıt sarfiyatı, sessiz çalışan motorlar ve basınçlandırma sistemleri sayesinde hem havayolu hem seyahat eden yolcular Airbus A350’den oldukça memnun. A350-900 modelini kullanan havayolu bu uçağın diğer modellerine de sıcak bakıyor. Özellikle Airbus A350-1000ULR modeli Türk Hava Yolları’nın Avustralya pazarında büyümesine yardımcı olabilir. Ultra uzun menzile sahip olan uçak İstanbul-Melbourne arasını non-stop uçabilir. Türk Hava Yolları’nın bu modelden sipariş edeceğini düşünüyorum. 30 adet Airbus A350-900, 30 adet Airbus A350-1000 30 adet A350-1000ULR  şeklinde bu uçaklardan sipariş verebilir. Tabi burada bir sorun var A350-1000ULR henüz üretilmemiş bir uçak. Türk Hava Yolları riske girip bu uçaktan sipariş verirse Boeing 777X siparişi de kaçınılmaz olur. A350-1000ULR’nin lansman müşterisi Qantas Hava Yolları. Sunrise projesi için sipariş ettiği uçaklarla non-stop uçuşlar yapmayı planlıyor.

Airbus A350F

Türk Hava Yolları’nın kargo alanında büyümek istediğini ve mevcut uçak ihtiyacını söylemiştim. Airbus’ın kargo pazarına sürmeyi hedeflediği Airbus A350F modelinden Türk Hava Yolları’nın 10 Adet sipariş vereceğini düşünüyorum. Henüz üretilmeyen uçağın parçalarının üretimi başladı. Uçak 2025 yılında hizmete sunulacak. Airbus, yeni uçağıyla kargo sektöründeki ‘Boeing hakimiyeti’ne denge getirmek istiyor. Airbus A330 uçaklarının kargo varyantıyla sektörde varlığını sürdüren şirket, A350F ile pazara denge getirmek istiyor. Boeing tarafı ise Boeing 767F, 777F, 747F ve 737F uçakları ile sektörde hâkim bir konumda. Türk Hava Yollarının, Airbus’a Paris Air Show’da sipariş vermesi bekleniyor.

Filo

Benim tahminime göre 2033 yılına kadar filoya 400 dar gövde uçağın girmesi bekleniyor. 170 adet geniş gövde uçağın yanı sıra 30 adet kargo uçağı filoya girecek.

Kapanış

THY’nin Dev Uçak Siparişi yazımızın burada sonuna geldik. THY’nin Dev Uçak Siparişi hakkındaki düşüncelerinizi bizimle paylaşmayı unutmayın. Sizce THY’nin Dev Uçak Siparişi sırasında hangi uçakları sipariş verilir? Yorumlarda belirtin bir sonraki yazımızda görüşmek üzere kendinize iyi bakın.