Herkese yeniden merhaba bu yazımızda konumuz F-16’nın 49.Yılı! : F-16 Fighting Falcon olacak. Göklerde 49.yılını tamamlayan, ilginç ilk uçuş hikâyeli ve dünyanın en popüler savaş uçağının hikayesine vakit kaybetmeden geçelim.
General Dynamics üretimi F-16’ların hikayesi 1970’li yıllara dayanıyor. Dönemin ABD Hava Kuvvetleri ve Donanma Kuvvetleri, Vietnam Savaşı sonrası deneyimlerini 4.nesil savaş uçaklarına aktarıyordu ve yavaş yavaş ellerindeki filoları 4.nesil modern savaş jetleriyle değiştiriyorlardı. Bu jetlerden bir tanesi de F-15 uçaklarıydı. F-15 savaş uçakları çok yetenekli ve güçlü uçak olmalarına rağmen çok pahalı uçaklardı. İşletme ve bakım maliyetleri de dönemin hava ve donanma kuvvetleri tarafında karşılanmayacak maliyetlerdi.
İşte bu sebepler dolayısıyla yeni bir uçak geliştirmek konusunda karar alınmıştı. Bu yeni uçağın amacı F-15’in bazı görevlerini alabilmesiydi. Maliyeti düşük ve en az F-15 kadar yetenekli olması planlanmıştı. Aynı zamanda avcı uçağı olacak bu uçağın daha hızlı ve çevik özelliklerde olması isteniyordu.
Yapılan LWP (Light Weight Fighter Program) projesinde diğer şirketler elenmişti ve finale iki şirket kalmıştı. Bu şirketler YF-16 prototipiyle General Dynamics ve YF-17 prototipiyle McDonnel Douglas şirketleriydi. ABD Hava Kuvvetleri ve Deniz Donanması yapılan değerlendirmeler sonucunda General Dynamics şirketinin YF-16 modelini bu projeye uygun görmüşlerdi. Daha sonra bu kararlarının ne kadar doğru bir karar olduğunu anlayacaklardı. Çünkü YF-17 prototipi tıpkı F-15 gibi maliyetli bir uçaktı, işletme ve bakım maliyetleri oldukça yüksekti. YF-17, her ne kadar YF-16’dan daha üstün teknik özelliklere sahip gözükse de maliyeti neredeyse F-15’e yakın bir uçaktı. YF-17 prototipi sonraki dönemlerde geliştirildi ve bugün F/A-18 Hornet uçağına dönüştü.
YF-16 ve YF-17 Prototipleri birlikte uçarken.
İlk Prototipi 1973 yılında ortaya çıkan YF-16 ilk uçuşunu 20 Ocak 1974 yılında kazara yapmıştı. O gün sıradan bir teste çıkan prototip yüksek hızda taksi testine çıkmıştı. Her ne sorun yaşandıysa uçak yüksek hızda taksi testindeyken birden havalandı. Test Pilotu her ne kadar onu durdurmaya çalışsa da YF-16, artık uçmaya başlamıştı. 6 dakika boyunca havada kalan uçak, kalkış yaptığı meydana kaza yapmadan geri dönmüştü. Bu ilginç ilk uçuşa ‘Zero Flight’ adı verildi. ‘Zero Flight’ uçuşunu buradan izleyebilirsiniz. Bu uçuştan bugüne tam 49 yıl geçti ve F-16 hala gökyüzünde.
Bu uçuştan bir süre sonra resmi olarak ilk uçuşunu yapan uçak hızlı bir geliştirme sürecine girmiştir. Amerikan Hava Kuvvetlerinin bu uçaktan istekleri vardı. Uçağın son derece hızlı ve son derece keskin manevralar yapmasını istiyorlardı. Bunun yanı sıra uçağın maliyeti son derece minimize edilmeliydi. General Dynamics şirketi, uçağın keskin manevralar yapabilmesi için ağırlık merkezinin arkaya yani uçağa güç veren General Electric F110 motorunun yakınına kaydırdı. Bu durum ortaya bir problem çıkartmıştı. Ağırlık merkezi kaydırılan uçağın havada denge kurmasında zorluk yaşayacağını öngörmüşlerdi. Ancak bu problemi uçağın görev bilgisayarı hallediyor ve uçağı havada düz bir şekilde tutabiliyordu. Aynı zamanda ilk kez bu uçakta Fly by Wire sistemi kullanıldı. Yani uçağı geleneksel yöntemle doğrudan hidroliklerle bağlantı kurarak yönetmektense, joystick ile verdiğiniz manevranın uçuş bilgisayarına gitmesi ve hidroliklere manevra emrinin verilmesiyle yönetilmekteydi.
1978 yılında ABD envanterine giren uçak, Hava Kuvvetleri tarafından oldukça beğenildi. Ardından ABD, bu uçağı müttefiklerine pazarladı ve ihraç etti. Günümüze kadar pek çok modernizasyona uğrayan F-16:
Aviyonik sistemler, radarlar, gece uçabilme, hava yer muharebesine girebilmek gibi pek çok özellik kazandı. Ülkemizde Türk Hava Kuvvetlerinin bel kemiğini oluşturan F-16 uçakları ilk olarak Türkiye’ye 1987 yılında teslim edilmiştir. Günümüze kadar birçok modernizasyondan geçen F-16 uçakları hala daha Türk Hava Kuvvetleri tarafından kullanılmaktadır ve Dünyada en büyük F-16 kullanıcılarından bir tanesidir. Solotürk gibi akrobasi gösterilerinde de kullanılan F-16’nın üretimi ülkemizde Türk Havacılık ve Uzay Sanayi tarafından yapılmaktadır. Dünyada kusursuza yakın üretilen 4 adet F-16 uçağı mevcuttur ve bu uçaklardan 2 adedini Türkiye üretmiştir.
Günümüzde F-16’nın en son geliştirilmiş olan modeli F-16 Block 70/72 Viper uçaklarıdır ve ülkemizin gündeminde olan uçaklardır. İlk uçuşunu geçtiğimiz haftalarda yapan F-16 Block 70/72 modeli Türk Silahlı Kuvvetlerinin envanterine girmesi muhtemeldir. Son model sistemlerle donatılan uçak ilk olarak Bahreyn Hava Kuvvetlerinde görev yapacak.
F-16’nın 49.Yılı! yazımızın burada sonuna geldik. F-16’nın 49.Yılı! hakkında görüş bildirmeyi unutmayın kendinize iyi bakın.
Son olarak yapay zekaya F-16 uçağını hayal etmesini istediğimde bunu hayal etti:
