Herkese yeni bir yazıdan merhaba! Gökyüzünün Kuryeleri hakkında konuşacağız, hadi geçelim!
Hava lojistiği diğer lojistik sektörüne göre daha küçük bir role sahip olsa da hızlı bozulabilir ürünleri, ticari değeri yüksek olan ürünleri taşımak için en ideal yoldur. Müşterilerin hızlı ve güvenilir teslimat istemesi ile oluşan talebi karşılama da yine en ideal yoldur. Hava kargo hem küresel hem de yerel olarak büyük bir önem taşımakta. Ulaşım seçeneklerinin en pahalısı olmasına rağmen güvenli ve hızlı bir taşıma seçeneği olduğu için en çok tercih edilen taşıma biçimidir.
Hava Kargo
Hava yolu kargo taşımacılığı, Bir malın, ülke içinde veya ülkeler arası naklini ‘havayolu’ üzerinden sağlayan iş koludur. Tüm dünyadaki kargo hizmetlerinin % 8’i hava yolu ile sağlanmaktadır. Taşınan ürünler de genel olarak yatırım ve ileri teknoloji ürünleri, araba ve kimyasal parçalar, makine parçaları, ısı hassasiyeti olan ürünler ile maddi değeri yüksek hammaddelerdir.
Hava Kargonun Tarihsel Gelişimi
İlk ABD’de uygulanan ve 1925 yılında standart hale getirilen hava postası; posta sözleşmesi veya yönetmelik hükümlerine göre taşınan mektuplar, kartpostallar, belge vs. hava yoluyla taşınmasını içermektedir. Yine ilk olarak 1927 yılında Hava Express ise hava yolu firmasının belirli garantiler verdiği, hızlı, kapıdan kapıya olan gönderileri ekstra ücret karşılığı taşımasıdır.
1920’li yıllarda çok sayıda girişimci diğer ulaşım seçeneklerine nazaran daha hızlı olan hava kargo firmaları sektörü oluşturmaya başladılar.
1944 yılında ABD’nin 52 eyaletinin üye olduğu Şikago Konvansiyonu gerçekleştirilerek hava taşımacılığının hukuksal yapısı ve operasyonel sınırları belirlenmiş.
1970’li yılların başında kargo taşımacılığı yalnızca kargo taşıyan işletmelerin ortaya çıkmasıyla yaygınlaşmaya başlamıştır. Örneğin; günümüzde Turkısh Kargo yalnızca kargo taşıyor. Kendilerine özgü yönetim, örgüt ve faaliyet tarzı ile yolcu taşımacılığı yapan diğer hava yolu işletmelerinden farklı bir yapıya sahip olan bu işletmelerin, müşteri taleplerine yönelik geliştirilen inovatif yöntemler sunmaya başlaması da farkındalıklarının ve taleplerinin hızla artmasını sağlamıştır.
1990’lı yıllardan itibaren artan yatırımlar doğrultusunda ve havalimanlarında daha dinamik ve daha entegre çoklu kargo sistemlerinin devreye girmesiyle lojistik operasyonların hızı ve kapasitesi önemli ölçüde artmıştır.
2000’li yılların başından beri, özellikle de küreselleşme anlayışının yaygınlaşmasıyla hava kargo taşımacılığı, dünya genelinde uluslararası tedarik zinciri içerisinde büyük önem kazanmaya başlamış, çok sayıda işletmenin lojistik süreçlerinin hayati bir parçası olmuş ve hava kargo talebi 2010’da yaşanan ekonomik krize rağmen istikrarlı bir büyüme göstermeye devam etmiştir.
Günümüzde ise hava kargo küresel ekonomik kalkınmaya katkıda bulunan ve milyonlarca iş yaratan ve ticaret yapmaya kolaylık sağlayan bir role kavuşmuştur. Hava kargo ile dünya ticaretinin yaklaşık %35’ini oluşturan 6 trilyon Amerikan Doları işlem hacminin üzerinde mal taşımacılığı yapılmaktadır.
Hava Kargo Türleri
1- Göndericinin Beklenti ve İhtiyaçlarına Göre
- Acil Kargo
- Rutin Bozulabilir Kargo
- Rutin Bozulmaz Kargo
2- Kargonun Sahip olduğu Özelliklere Göre
- Genel Kargo
- Özel Kargo
3- Uçağa Yükleniş Şekline Göre
- ULD Kargolar
- Dökme (bulk) Kargolar
Göndericinin Beklenti ve İhtiyaçlarına Göre Türleri
- Acil Kargo: Bir noktadan diğer bir noktaya çok hızlı bir şekilde taşınması gereken kargolar
- Rutin Bozulabilir Kargo: Kısa bir sürede fiziki olarak bozulabilen veya Pazar koşullarında hızlı değer kaybeden mallardır
- Rutin Bozulmaz Kargo: Mücevher, antika eşya, para, altın ve ileri teknoloji ürünler.
Kargonun Sahip olduğu Özelliklere Göre Kargo Türleri
- Genel Kargolar: Herhangi bir özel durumu olmadan veya depolama faaliyeti gerektirmeyen temiz kargolar bu isimle anılmaktadır
- Özel Kargolar: Taşınma faaliyetleri ICAO ve IATA gibi düzenleyici kurumlar tarafından belirlenmiş özel kurallara göre yapılan kargolara özel kargolar adı verilmektedir.
Bu tür kargolar da kendi içinde
- Çabuk bozulabilir kargolar
- Tıbbi Malzemeler
- Kırılabilir Kargolar
- Canlı Kargolar
- Güncel ticari değere sahip kargolar
- Çok değerli kargolar
- Ağır kargolar
Olmak üzere 7’ye ayrılır.
Uçağa Yükleniş Şekline Göre Kargo Türleri
ULD Kargolar: Hava yoluyla sevk edilecek kargoların standart tek bir birim haline getirilmesine denilmektedir. Bu üniteler palet, konteyner veya igloo olmak üzere 3’e ayrılır.
Dökme (Bluk) Kargolar: Dökme kargolar paletlere, igloolara ya da konteynerlere koyulmamış parça kargolara denilmektedir.
Türkiye’de Hava Kargo Şirketleri ve Kapasiteleri
1- THY A.O
Turkish Cargo ülkemizin önde gelen ve lider kargo şirketidir Türk Hava Yollarının önemli bir parçasıdır. Türk Hava Yollarının Covid-19 döneminde uyguladığı kargo stratejisi tüm dünyada konuşulmuştur 2019 verilerine göre kargo kapasitesi 1.302.000’dir.
2- MNG Hava Yolları ve Taşımacılık A.Ş.
Türkiye’nin tarifeli kargo uçuşları yapan tek özel hava yolu olma özelliğine sahip olan MNG Havayolları, Fedex, Qatar Airways, DHL, UPS, TAP Air Portugal, Emiratesi TNT gibi pek çok hava yolu firmasıyla işbirliği yaprak birçok ana hatta uluslararası kargo uçuşları gerçekleştirmekte ve firmalara ACMI hizmeti sunmakta. 2019 verilerine göre kargo kapasitesi 305.000’dir.
3- ACT Hava Yolları Kargo Taşımacılığı A.Ş.
Act hava yolları, uçaklarını DHL ve Lufthansa’ya ACMI yoluyla kiralamakta, kendisine ait tarifeli seferi bulunmamaktadır. 2019 verilerine göre kargo kapasitesi 567.575
4- ULS Hava Yolları Kargo Taşımacılığı A.Ş.
Sdece uluslararası firmalara hizmet sunan bir kargo şirketidir. 2019 verilerine göre kargo kapasitesi 121.575’tir.
Gökyüzünün Kuryeleri yazımızın sonuna geldik. Gökyüzünün Kuryeleri hakkındaki görüşlerinizi bana ulaştırabilir, diğer yazıma buradan ulaşabilirsiniz görüşmek üzere.
KAYNAK
- İbrahim Sarper Karakadılar, Tanyeri Uslu ,Kitap, Hava Yolu Endüstrisinin Dinamikleri
- Zümrüt Hatice Şekkeli, Dünyada ve Türkiye’de Hava Kargo Taşımacılığına Genel Bir Bakış
