Selam sevgili havacılık okurları! Bugün sizlerle Uçak Yakıtları hakkında konuşacağız. Uçaklarda hangi tür yakıtlar kullanılır? Bu yakıtın özellikleri neler? Neden bu yakıt kullanılıyor? Gibi soruların cevabına gelin birlikte bakalım.
Uçaklarda Kullanılan Yakıt Türü Nedir?
Jet motorlu uçaklarda ‘Jet-A1’ denilen yakıt ile çalışabilmektedir.
Bu yakıtın ana maddesi özel bir petrol içeriği olan ‘kerosen’dir. Parafin yağı olarak da bilinen, yanıcı özellikte bir hidrokarbon sıvısı olan bir kerosen, elektriğin olmadığı dönemlerde evlerde aydınlatma amaçlı kullanılan gaz lambasında kullanılan gaz yağı olarak da bilinir.
Bu sıvının özellikleri;
- Kerosen 150°C ile 270°C dereceler arasında, petrolün ince bir şekilde damıtılmasıyla elde edilir.
- Jet yakıtı (kerosen) kolay kolay tutuşmayan bir sıvıdır. Bu sıvı yanmaya başlarsa diğer yakıtlardan daha fazla ısı verir ve söndürmesi ise güçtür.
- Jet yakıtı (kerosen) yandığında söndürmek için köpük veya su sisi kullanılmaktadır.
- Kerosen, benzine göre daha zor alev alır ama benzinden daha fazla ısı verir.
- Kerosen’in kendi kendine alev alma derecesi 210°C’dir.
- Kerosen’in parlama derecesi 38°C’dir.
- Kerosen’in donma noktası -47°C civarındadır.
- Jet-A1 uçak yakıtındaki kerosen, yoğunluğuna göre farklılık gösterir. Bunlar jet-A ve jet-B türleridir. Jet-A1’in donma noktası jet-A’ya göre daha düşük ve jet-B’ye göre daha yüksektir. Bu nedenle havacılıkta en ideal yakıt türü Jet-A1’dir.
Bu özelliklerinden ve kısaca yüksek irtifada çok düşük sıcaklıklarda hemen donmaması ve bir kaza durumunda yangın çıkma riskinin en az seviyeye indirmesi sebebiyle uçak yakıtı olarak tercih edilmektedir.
Piston motorlu uçaklarda, Aviation Gasoline (AVGAS)’ olarak adlandırılan yüksek oktanlı yakıt kullanılır. AVGAS diğer Jet motor da kullanılan yakıtlardan farklıdır. AVGAS’ın parlama oranı düşüktür. Uçucu bileşenlerin oranı otomobillerde kullanılan benzine göre daha azdır.
AVGAS, belirli bir oranda kurşun tetra-etil (benzinin oktan sayısını ayarlamak ve benzinli motorların vuruntu yapmasını engellemek için kullanılan bir tür kimyasal madde) içerir. İçerdiği kurşun tetra–etil oranına göre isimleri değişmektedir. Tetraetil kurşun katkısı, motorun tıkanmasını ve sıkışmasını engelleyen bir karışımdır.
Uçaklar Ne Kadar Yakıt Tüketir?
Uçaklarda yakıt tüketimi içindeki yolcu-yük miktarı, hava-rüzgar durumu ve uçulan irtifa göre değişir. Uçuşlardaki kalkış, iniş, düz uçuş gibi durumlarda tüketilen yakıtı etkiler.
Bazı uçak tiplerindeki her kilometre başına tükettiği ortalama yakıt miktarları:
- Airbus A320:424 litre
- Airbus A350:961 litre
- Boeing 777:1251 litre
- Boeing 747:1697 litre
Uçak Yakıtları yazımın sonuna geldim. Diğer yazılarıma buradan ulaşabilirsiniz, keyifli okumalar. Bir sonraki yazımda görüşmek dileğiyle!
