Merhaba! Sizlerle Havacılığın Kilometre Taşları: Havacılık Otoriteleri ve Kuruluşları hakkında konuşacağız hadi geçelim.
Havacılığın Kilometre Taşları: Havacılık Otoriteleri ve Kuruluşları
Havacılık sektörü oldukça karışık ve çeşitli prosedürlerin olduğu bir sektördür. Bu kadar kompleks olan bir sektör nasıl olur da bu kadar etkin ve verimli çalışmaya odaklanır? İşte hata kabul etmeyen bir sektör olan bu havacılığın temelinde çeşitli otoriter ve kuruluşların desteği ile sektör etik ve verimli bir şekilde çalışmaya devam ediyor. Peki nedir bu otoriteler ve kuruluşlar?
ICAO (International Civil Aviation Organization)
Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü (ICAO), 1944’te devletler tarafından Uluslararası Sivil Havacılık Sözleşmesinin (Chicago Sözleşmesi) uygulanmasını ve denetimine yönetmek adına kurulmuş bir BM örgütüdür. ICAO, uluslararası sivil havacılık standartlarına ve önerilen uygulamalara ilişkin ve güvenli, verimli, ekonomik açıdan sürdürülebilir ve çevreye karşı sorumlu sivil havacılık sektörü politikaları konusunda fikir birliğine varmak adına Sözleşmeye üye 193 devlet ve sanayi grubuyla birlikte çalışmalar yürütmektedir. Bahsedilen konu standartlar, uygulamalar ve politikalar ICAO’ya Üye Devletler tarafından kullanılmakta olup yerel sivil havacılık işlemlerinin ve düzenlemelerinin küresel normlara uygun olmasını sağlamaktır. Bunların dışında ICAO, devletler için yardım ve kapasite geliştirme faaliyetleri yürütmekte, hava trafiğinin güvenliği için çeşitli küresel planlar üretmekte, bazı alanlarda denetimler yapıp raporlar hazırlamaktadır.
ICAO’nun makinede okunabilir seyahat belgeleri üzerindeki çalışmaları ise 1968 yılında Konsey’in Hava Taşımacılığı Komitesi tarafından Pasaport Belgesi Panelinin kurulmasıyla başlamıştır. Bu Panel, yolcuların pasaport kontrollerinden daha hızlı geçmesini sağlamak amacıyla makinede okunabilir standart bir pasaport defteri veya kartı için öneriler geliştirmekle görevlendirilmiştir. 1984 yılında ICAO, Yolcu Tanıma Programı Teknik Danışma Grubunu (TAG/TRIP) kurmuştur. Söz konusu grup, Panel tarafından hazırlanan şartnamelerin güncellenmesi ve geliştirilmesi amacını gütmektedir.
ICAO Yapısı
ICAO, sürekli idari bir grup olan sekretarya tarafından yönetilmektedir. ICAO’ya genel sekreter başkanlık eder.
ICAO’nun üst düzey politikaları ve çalışma programı meclis ya da genel kurul tarafından geliştirilmekte, meclis veya genel kurula karşı sorumlu olan konsey adı verilen kalıcı bir yönetim organı tarafından da denetlenmektedir. Genel kurul olarak adlandırılan organ, tüm üye devletlerden temsilciler içerir ve en az üç yılda bir 36 akit devletten seçilmiş 40 tam zamanlı çalışan temsilcilerden oluşur.
Sekretarya beş ana bölüm içerir:
- Hava Rota Bürosu
- Hava Taşıma Bürosu
- Hukuk işleri ve Dış İlişkiler Bürosu
- İdare ve Hizmetler Bürosu
- Teknik İş Birliği Bürosu
Yedi adet bölgesel ofisi vardır
- Asya ve Pasifik (APAC): Bangkok
- Doğu ve Güney Afrika ( ESAF): Nairobi
- Avrupa ve Kuzey Atlantik ( EUR/NAT): Paris
- Orta Doğu (MID): Kahire
- Kuzey Amerika, Orta Amerika ve Karayipler (NACC): Meksika
- Güney Amerika ( SAM): Lima
- Batı ve Orta Afrika (WACAF): Dakar
FAA (Federal Aviation Administration)
Federal Havacılık Ajansının Kurulması
21 Mayıs 1958’de Amerika Birleşik Devletleri senatörü Mike Lee Ulusal Hava Sahasının güvenli ve verimli kullanımını sağlamak için bağımsız bir Federal Havacılık Ajansı oluşturmak için bir yasa tasarısı sundu. 2 ayın sonunda 23 Ağustos 1958’de başkan tasarıyı imzaladı ve sivil havacılık otoritesinin işlevlerini sivil havacılık güvenliğinden sorumlu yeni bir bağımsız Federal Havacılık Ajansına devretti. Federal Havacılık Kurumu, kanunun çıkmasıyla teknik olarak ortaya çıkmış olsa da fiilen kademeli olarak işlevlerini üstlenmiştir. Yasanın hükümlerine göre Federal Havacılık Ajansı, ilk Federal Havacılık Ajansı yöneticisinin atanmasından 60 gün sonra faaliyete başlayacaktı. 1 Kasım 1958’de emekli Hava Kuvvetleri Generali Elwood Pete Quesada, ilk Federal Havacılık Ajansı yöneticisi oldu. Altmış gün sonra yani 31 Aralık’ta Federal Havacılık Ajansı faaliyete geçti.
FAA faaliyete geçmesi
Başkan Johnson, koordineli bir ulaşım sisteminin eksikliğinden endişelendi tüm ulaşım modlarında kapsamlı ulaşım politikaları ve programları geliştirmek ve yürütmek için tek bir departmanın gerekli olduğuna inanıyordu. 1966’da kongre, büyük federal ulaşım sorumluluklarını birleştirecek bir kabine departmanının oluşturulmasına izin verdi. Bu yeni Ulaştırma Bakanlığı, 1 Nisan 1967’de tam faaliyetlerine başladı. O gün, Federal Havacılık Ajansı, DOT içindeki çeşitli mod organizasyonlarından biri oldu ve yeni bir isim olarak Federal Havacılık İdaresi’ni (FAA) aldı. Aynı zamanda, CAB’in kaza soruşturma işlevi, yeni Ulusal Ulaştırma Güvenliği Kurulu’na devredildi.
EASA (European Aviation Safety Agency)
Avrupa Havacılık Emniyeti Ajansı (EASA), Avrupa Birliği’nin sivil havacılık güvenliği çerçevesinde oluşturduğu ve 2010 itibariyle JAA’nin (Müşterek Havacılık Otoriteleri) yerini alan girişimidir. EASA, İngilizce “European Aviation Safety Agency” ifadesinin kısaltmasıdır. EASA, 15 Temmuz 2002 tarihinde hizmete geçmiş ve Avrupa hava sahasıyla ilgili bir güvenlik kurumudur. Merkezi Almanya’nın Köln şehrindedir ve tüm üye uluslardan yaklaşık 300 görevli çalıştırmaktadır. ABD’de bulunan FAA’e benzer şekilde, Avrupa hava sahası içinde, hava ve havacılıkla ilgili her türlü hava aracı, uçuş, üretim, müdahale, etkinlik ve geçerli güvenlik mevzuatların takibi ve uygulanmasını kontrol edip uçuş ve yer güvenliğini sağlamaktır.
Ajansın ana görevleri
- Kural Yapıcı: havacılık güvenliği mevzuatının taslağının hazırlanması ve Avrupa Komisyonu’na ve Üye Devletlere teknik tavsiye sağlanması;
- Avrupa havacılık güvenliği mevzuatının tüm Üye Devletlerde tek tip uygulanmasını sağlamak için denetimler, eğitim ve standardizasyon programları sağlar.
- Uçak, motor ve parçaların güvenlik ve çevre tipi sertifikasyonunu sağlar
- Dünya çapındaki uçak tasarım organizasyonlarının ve AB dışındaki üretim ve bakım organizasyonlarının onayını sağlar
- Topluluk havaalanlarını kullanan yabancı uçakların güvenliğine ilişkin Avrupa Topluluğu programı SAFA’in koordinasyonunu sağlar.
- Havacılık güvenliğini iyileştirmek için veri toplama, analiz ve araştırma yapar.
IATA (International Air Transport Association)
IATA, Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği’nin (International Air Transport Association) kısaltmasıdır. IATA’ya sadece havayolu şirketleri üye olabiliyor. Merkezi Kanada’nın Montreal şehrinde olan kurum 1945 yılında Havana, Küba’da kurulmuştur. IATA’nın kuruluşunda 31 ülkeden 57 üyesi bulunuyordu.
Günümüzde bu sayı 140 ülkeden 270’in üzerinde üyeye yükselmiştir. Uluslararası ticaret yapan bir kuruluş olan IATA “International Air Traffic Association’ın” devamı niteliğindedir.
IATA’nın ana görevleri
- ICAO ile işbirliği halinde çalışır.
- Havayolu şirketleri arasındaki rekabeti savunur ve havayolu şirketlerini temsil eder.
- Havayolu taşımacılığının standartlarını belirler.
- Yük taşıma kurallarını belirler.
- Kodlamalar, haberleşme alanındaki standartlar IATA’nın sorumlulukları arasında yer alır.
- Terminallerin işletilmesinin ve tasarımının standardını belirler.
- Yer hizmetleri konusundaki standartları belirler.
EUROCONTROL (European Organization For The Safety Of Air Navigation)
Teşkilatın kuruluş tarihçesi, I. Dünya Savaşından sonra uluslararası işbirliğinin yeni bir anlayışa kavuştuğu 1919 yılında hava seyrüsefer emniyeti konusunda imzalanan ilk sözleşmeye kadar uzanmaktadır. Bu anlayış, daha sonraları önce 1944 yılında Uluslararası Sivil Havacılık Teşkilatının (ICAO), 1960 yılında ise EUROCONTROL’ün kurulmasına temel oluşturmuştur. Bu süreçte Avrupa Birliğinin temelini oluşturan Avrupa bütünleşmesi fikri de EUROCONTROL Teşkilatının kurulmasında önemli bir etken olmuştur. Teşkilatın kuruluş sözleşmesi 13 Aralık 1960 tarihinde altı batı Avrupa ülkesi (Belçika, Fransa, Almanya Federal Cumhuriyeti, Lüksemburg, Hollanda ve Birleşik Krallık) tarafından imzalanmış, 1963 yılında da onaylanarak, yürürlüğe girmiştir.
Eurocontrol faaliyetleri
- Operasyonlar
- Hizmet sunumu
- Konsept geliştirme
- Araştırma
- Avrupa çapında proje uygulaması
- Performans iyileştirmeleri
- Çeşitli seviyelerdeki kilit havacılık oyuncuları ile koordinasyonun yanı sıra havacılığın gelecekteki evrimine ve stratejik yönelimlerine destek sağlama konularına değinmektedir.
ACI (Airports Council International)
1991 yılında kurulmuştur. ACI’ın amacı hükümetler ve uluslararası kuruluşlar ile havalimanlarının çıkarlarını temsil ederek havalimanlarında standartları Politikalar ve önerilen uygulamaların geliştirilmesini, standartlarının yükseltilmesine bilgi ve eğitim olanaklarının sağlanması amaçlamaktadır.
CAA (Civil Aviation Authority)
1945 tarihinde Şikago Konvansiyonu’nun ardından kurulmuştur. Bugünkü adıyla Ulaştırma ve altyapı Bakanlığı’nın temel görevi Türkiye’nin Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme sistem ve hizmetlerinin ülkenin ihtiyacına uygun olarak tesisi ve geliştirilmesidir. Bakanlığının görevleri içerisinde havacılığa ilişkin faaliyetlerin yürütülmesinde rolü ve etkisi bulunan Üç Genel Müdürlük: Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü(SHGM), Devlet Hava Meydanları İşletmesi (DHMİ) altyapı yatırım Genel Müdürlüğü bulunur. Sivil Havacılık Genel Müdürlüğünün en temel görevi Türk sivil havacılık sisteminde hava taşımacılığına ilişkin tüm faaliyetlerin emniyetli ve verimli şekilde gerçekleşmesini sağlamak hava taşımacılığına ilişkin hizmetleri adil bir rekabet ortamında gerçekleşmesi amacıyla Politikalar üretmek stratejiler geliştirmek, düzenlemeler yapmak düzenlemeleri uygulamaya aktarmak ve mevzuatlara uygunluğunu denetlemektir.
Her ülkenin kendi sivil havacılık otoriteleri vardır bunların bazıları:
- Avustralya – Sivil Havacılık Güvenlik Otoritesi
- Yukarıda bahsettiğimiz gibi Türkiye – Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü
- Çin – Çin Sivil Havacılık İdaresi
- İtalya – Ulusal Sivil Havacılık Ajansı
- Brezilya – Ulusal Sivil Havacılık Ajansı
- Rusya Federasyonu – Ulaştırma Bakanlığı
İşte havacılık sektörünün bu kadar altyapılı bir sistem olmasında bu bahsettiğimiz kurum ve kuruluşların payı oldukça önemlidir.
Bu yazımda Havacılığın Kilometre Taşları: Havacılık Otoriteleri ve Kuruluşları hakkında konuştuk. Havacılık Otoriteleri ve Kuruluşları hakkındaki görüşlerinizi bekliyorum. Diğer yazıma buradan ulaşabilirsiniz. Görüşmek üzere!
KAYNAKÇA
- nvi.gov.tr
- faa.gov.tr
- easa.europa.eu
- www.havajet.com
- www.vizemerkezi.com
- mfa.gov.tr
- eurocontrol.int
