Herkese tekrardan merhabalar. Haftalar sonra tekrardan kraliçeyi yazıyorum. Bu haftaki yazımız Boeing 747 ve B747’nin varyantları yani çeşitli modelleri hakkında olacak. Boeing 747’nin hikayesini anlattığım yazımı sitede bulabilirsiniz. Dilerseniz hemen yazımıza geçelim.
BOEING 747-100
B747’lerin ilk varyantı olan 747-100, 60’lı yıllarda havayolu taşımacılığının popüler olduğu dönemde ortaya çıktı ve ilk yolcularını 22 Ocak 1970 tarihinde PAN AM ile taşıdı. 168 adet üretilen 747-100’ün 167 adedi müşterilere teslim edildi. Teslim edilmeyen 1 uçak ise tahmin edebileceğiniz gibi test uçağıydı. Yukarıda görülen City of Everett isimli ilk 747, hala Amerika’da Museum of Flight müzesinde sergilenmektedir. Havacılıkta yeni bir çağı başlatan B747-100 aynı zamanda dünyanın en büyük uçak kazasına da karışmıştır.
BOEING 747-SR
Boeing 747-SR yani short range, Japonya’nın kalabalık şehirlerindeki iç hat uçuşları ve yolcu potansiyelinin karşılanabilmesi için geliştirildi. Daha düşük yakıt kapasitesi, daha fazla koltuk ve çok sık iniş-kalkış yapabilmesi için güçlendirilmiş iniş takımları B747-SR’ı B747-100’den ayıran özellikler. Ayrıca B747-SR modeli dünyanın en büyük ikinci uçak kazasına karışan modeldir. B747-SR sadece 29 adet üretilmiştir.
BOEING 747-SP
B747-SP yani special power. B747-100’den 14 metre kısa olan 747-SP, ultra uzun menzilli uçuşlar için dizayn edilmiştir. O dönem araları iyi olan Amerika ve İran arasında non-stop uçuşlar başlatılmak isteniyordu. PAN AM ve IRAN AIR Boeing’e özel olarak bu uçağı geliştirmesini istemişti. Boeing’te bu talebe cevapsız kalmamıştı tabii ki. Kuyruk ve kanatlarında tasarım değişikliğine gidilen uçak Tahran-New York arasını kesintisiz uçabiliyordu ve bu dönemin en uzun rotasıydı. 1976 yılında hem PAN AM’a hem de IRAN AIR’e üretilen uçak, 1982 yılına kadar 45 adet üretildi. Günümüzde NASA’nın Sofia uçağı ve Pratt and Whitney’in motor test uçağı gibi çeşitli nedenlerle hala havada görev yapıyor.
BOEING 747-200
B747-200, daha güçlü motorlar ve daha yüksek maksimum kalkış ağırlığı ile uzun menzilli rotalar için geliştirilen uçağın B747-100’e göre en belirgin farkı üst katın 3 pencere değil 10 pencere olmasıydı. -200B, -200F ve -200M olarak değişik versiyonları bulunan uçağın günümüzde kargo versiyonunu uçarken görebiliriz.
BOEING 747-300
80’li yıllara gelindiğinde Boeing 747 radikal bir değişime uğrayarak 747-300 olarak karşımıza çıktı. Üst katı 7 metre uzatılan ve birde acil çıkış kapısı eklenen uçağa artık daha fazla yolcu alabilmek mümkündü. Değişik motor kombinasyonları ve tasarımlarla müşterilerine sunulan uçak, müşterilerini gözdesi olamamıştı ve sadece 81 adet üretilmişti ve popüler bir 747 modeli olamadı.
BOEING 747-400
Diğer 747 serilerinden oldukça modern olan 747-400 serisi analog kokpitten kurtulmuş ve yepyeni glass kokpite kavuşmuştu. Kanat uçlarına vinglet eklenen ve yeni motor seçenekleriyle müşterilerine sunulan 747-400 bugüne kadar üretilmiş en verimli ve en popüler B747 modeliydi. 1989 yılında servise giren uçağın yolcu ve kargo modelleri havayollarının gözdesi olmuştu. 700’e yakın üretilen varyantın son yolcu modeli 2005 yılında teslim edildi. Günümüzde 300’den fazla 747-400 modelini hala havada görebiliriz.
BOEING 747-8I
B747-8i 2005 yılında Airbus A380 ile rekabet etmek için piyasaya sürüldü. Yolcu modeli ilk uçunu 2011’de kargo versiyonu ise 2010 yılında yaptı. 747 serisinin en büyük uçağı olan 747-8İ, aynı zamanda dünyanın en uzun uçağı unvanını da elinde bulunduruyor ve çok yakında bu unvanı 777-9X’e bırakacak. Yeni nesil GE-Nx motorları, kanat yapısı ve birçok yeni özelliğiyle müşterilerine sunulan uçak, yolcu uçağı versiyonunda asla popüler bir jet olamadı ve şu ana kadar 150 adet üretildi. Kargo versiyonu oldukça tercih edilen modelin bu yıl içinde Atlas AIR uçaklarının teslim edilmesiyle birlikte üretimi durdurulacak ve bir ekol, bir havacılık efsanesine elveda diyeceğiz.
| Teknik Detaylar | Boeing 747-100 | Boeing 747-SR | Boeing 747-SP | Boeing 747-200 | Boeing 747-300 | Boeing 747-400 | Boeing 747-8İ |
| Uzunluk | 70.6 m | 70.6 m | 56.3 m | 70.6 m | 70.6 m | 70.6 m | 76.4m |
| Kanat Açıklığı | 59.6 m | 59.6 m | 59.6 m | 59.6 m | 59.6 m | 64.4 m | 68.5 m |
| Yükseklik | 19.3m | 19.3m | 19.3 m | 19.3 m | 19.3 m | 19.3 m | 19.4 m |
| Boş Ağırlık | 162.4 ton | ? | 147-152 ton | 174 ton | 178 ton | 178 ton | 276 ton |
| MTOW | 333.4 ton | 340 ton | 285-315 ton | 374.8 ton | 378.8 ton | 396.8 ton | 440 ton |
| Menzil | 9.800 km | 9.260 km | 10.800 km | 12.700 km | 12.400 km | 13.450 km | 14.815 km |
Yukarıda 1969’dan 2011’e kadar bütün 747 varyantlarının teknik özelliklerini bulabilirsiniz.
Buraya kadar 747’nin yolcu veya kargo varyantlarını inceledik. Şimdi ise spesifik varyantlarını inceleyelim.
BOEING VC-25 ( AIR FORCE ONE )
Boeing 747-200B modelinden türetilen ve Amerika Birleşik Devletlerinin başkanlık uçağı olan BVC-25 1990 yılından bu yana hizmet veriyor. İçerisinde füzeden etkilenmeyen oda, tenis kortu ve savaş odası gibi birçok merak unsuru olan şeyler olduğu söylenmektedir. Füzelere karşı savunma sistemi olan uçak çok yakında emekli olacak ve yerini B747-8’den türetilmiş bir versiyona bırakacak. Ayrıca bu uçak havada yakıt ikmali de yapabiliyor.
BOEING-E4
Boeing 747-200 modelinden türetilen uçak, Amerikan Hava Kuvvetleri’nin havadaki karargâhı için tasarlanmıştır. Olağanüstü bir durumda havada komuta ve kontrol merkezi olan uçağın fazlasıyla değişik özellikleri mevcut. Boeing’e yolcu uçağı olarak B747-200 sipariş eden bir havayolu bu uçakları teslim alamadan iflas eder ve üretilen 747’ler Boeing’in elinde kalır ve Boeing, Amerikan Hava Kuvvetlerinin kapısını çalarak onlara komuta uçaklarını yenileme teklifi sunar. Bu teklifi kabul eden hava kuvvetlerine 4 adet B47, E4 komuta uçağı olarak girer. Normal bir 747’den farklı özelliklere sahip uçak havada yakıt ikmali yapabilmektedir. Gereken durumlarda bir hafta havada kalabilen uçak, bir test uçuşunda 30 saatten fazla havada kalmıştır.
BOEING YAL-1
Boeing 747-400’den türetilen ve deneysel bir uçak olan BYAL-1, 2002 yılından 2014 yılına kadar hizmet vermiştir. Kullanım amacı burnunda bulunan ve anti balistik füze sistemi olan bir lazer sistemi bu burun kısmındaki lazer.
BOEING 747-SCA
Bir uzay mekiğini bir noktadan başka bir noktaya taşımak için geliştirilen model, B747-SR’den türetilmiştir. Kuyruk kısmında tasarım değişikliğine gidilen uçağın kuyruğunda bulunan yatay stabilizör’e küçük vinglet diyebileceğimiz parçalar eklenmiş. Bunun nedeni dikey stabilizörün rüzgarı mekik uçağın üzerindeyken kesilmesi. Bu uçaklardan iki adet üretilmiş ve şu anda iki uçakta emekli durumdalar.
BOEING 747 HAKKINDAKİ DÜŞÜNCELERİM VE KAPANIŞ
Evet arkadaşlar bir yazımızın daha sonuna geldik biraz 747’nin bende hissettirdiği duygulardan bahsetmek istiyorum. Bu sayfayı Anadoludan takip eden arkadaşlarımız demek istediğimi çok iyi anlayacaklardır diye umuyorum. Biliyorsunuz ki körfez ülkelerinin uçakları birçok seferini gerçekleştirirken ülkemiz havasahasını kullanıyor. Çoğu uçağın geçerken çıkardığı ses aynı ama 747 geçtiği zaman gerçekten kendine özgü sesiyle heryeri inlete inlete geçiyor. Yani bu uçak her şeyiyle çok özel ve her şeyiyle diğer uçaklardan çok farklı.
Bu haftalık benden bu kadar. Siz B747’yi seviyor musunuz? Yorumlarda belirtebilirsiniz. Benimle sosyal medya hesaplarımdan veya iletişim bölümünden irtibata geçebilirsiniz. İlginize çok teşekkür ederim.
2 Yorumlar