Yeni bir Pazartesi gününden herkese merhaba. Havacılıkta yoğun bir haftayı geride bıraktık. Bu hafta değineceğim konuların içinde Singapur havacılık fuarı, THY’de yeni atamalar ve Netflix’de yayınlanmaya başlayan Boeing belgeseli olacak. Vakit kaybetmeden yazımıza geçelim.
Havacılık fuarlarını yakından takip etmeye çalışıyorum. Farnborough, Paris, Dubai ve Singapur havacılık fuarları salgın öncesinde birçok siparişin duyurulduğu uluslararası etkinlikler olarak göze çarpıyordu. Maalesef pandemi sonrasında düzenlenen etkinlikler eski günleri aratır cinsten. Örnek vermek gerekirse 14-18 Şubat tarihleri arasında düzenlenen Singapur Havacılık Fuarına yaklaşık olarak 13.000 kişinin katıldığı düşünülmekte. Bu sayılar 2018’le kıyaslandığında (54.000) ziyaretlerin ne kadar düştüğünü görebilirsiniz. Buradaki temel sebep Singapur’da fuar halka açık olarak gerçekleşmedi. Sivil kategoriden B777-9 ve A350-1000 uçuş gösterileri gerçekleştirdi. Fuar’da ticari uçak siparişleri de yetersiz kaldı. Dubai Havacılık Fuarı’na göre çok daha az sipariş oranı gerçekleştirildi.
Kargonun önemi havacılık fuarında bir kez daha ortaya çıktı. Singapur Havayolları daha önce alacağını duyurduğu A350F uçaklarının resmi anlaşmasını Singapur Havacılık Fuar’ında imzalayarak Airbus A350 uçağının kargo versiyonunu ilk kullanacak olan şirket oldu. Bu siparişle Singapur Havayolları filosundaki B747 kargo uçaklarını A350F ile yenilemeyi hedefliyor. Fuar’da konuşan Airbus ve Boeing üst düzey yetkilileri aslında temel şeyleri ifade etti. Verilen mesajların kısa özeti şu şekilde gerçekleşti:
“2021 yılı havacılık açısından 2020’ye göre daha iyi geçti. 2022 yılında bilançoların geçtiğimiz yıla göre daha iyi olması bekleniyor. Ancak 2022 yılında da tam anlamıyla bir geri dönüş olmayacak. Ayrıca piyasadaki belirsizlik, yeni varyant risklerine karşı ülkelerin tutumları vb. belirsizlikler ticari havacılığı büyük ölçüde etkilemektedir”
Benim açımdan bakılınca maalesef Singapur Havacılık Fuarı sönük geçti diyebilirim. Siparişler içinde bulunduğumuz durumdan dolayı yetersiz kaldı. Fuarın savunma sanayi alanı daha parlak geçti. Ülkemizin MMU (Milli Muharip Uçak) projesi kapsamında geliştirdiği TF jet de tam ölçülerde mockup olarak Singapur Havacılık Fuarında sergilendi.
Netflix’den Yeni Bir Belgesel: “Downfall: The Case Aganist Boeing”
Ben de her havacılık tutkunu gibi belgeseli çıktığı gibi izledim. Sizlere belgesel hakkında kısaca fikirlerimi belirtmek isterim. ABD’nin önde gelen medya yayın kuruluşu olan Netflix’in Boeing aleyhinde yapmış olduğu bu belgesel bir sıkıntı olmadan ABD’de ve tüm dünyada yayınlandı. Düşünün, ABD’nin en büyük şirketlerinden biri olan Boeing ticari uçak, uzay ve savunma sanayi alanında faaliyet göstermekte. Boeing, ABD’nin en fazla ihracatını yapan şirketlerin başında geliyor. Yine de yapılan bir yanlışta acımasızca eleştiriliyor. Sizce böyle şeyler kaç ülke de olabilir? Bu sorununun cevabını size bırakıyorum.
Belgesel B737 Max uçaklarında yaşanan sıkıntıları ve gerçekleşen iki kazayı merkezine alarak Boeing tarafından gerçekleştirilen hatalar silsilesini açıklamakta. Belgeselde olayların işlenmesi gayet güzel, açık ve anlaşılır. Ancak Boeing tarafına atfedilen suçlamaların hepsine katılmak mümkün değil. Belgeselde dile getirildiği üzere Airbus’ın A320 Neo’su karşısında hızlı çözüm arayışına giren Boeing sıfırdan yeni uçak üreteceğine, 737 uçağının yeni versiyonunu çıkarmaya karar verdi. Bu kapsamda hızlı onay süreci ve Airbus ile yarışma hedeflendi.
Bu sırada yarışta geri kalmamak adına birçok yanlış karar alındı. Belgeselde anlatılan ve şirket içi iç yazışmaları verilen konularda diyecek bir şey yok. Ticari kaygılar kesinlikle şirkette emniyetin önüne geçmemelidir. Ancak şunu da unutmamak gerekir ki Boeing aynı anda yüzlerce proje gerçekleştiren bir dev. Bu zamana kadar sayısız başarılara imza atarak dünya havacılığını komple değiştirmiş bir şirket. Belgeselde suçlamaların proje bazında değil de şirket bazında Boeing’in tüm kararlarının MD ile birleştikten sonra ticari kaygılar göz önünde bulundurularak alındığı vurgulanmakta. Ben buna katılmıyorum.
Boeing’de hala havacılık kültürünün ve emniyete yaklaşımın uluslararası çıtaya göre çok daha fazla olduğunu düşünüyorum.
Yaşanan bir olaydaki bir departmanın hatalarını bütün şirkete mal etmenin yanlış olacağını düşünüyorum. Zaten yaşanan bu gelişme sonrasında şirketin eski CEO’su Dennis Muilenburg istifa ettirilmişti. Şu anda binlerce Boeing uçağı gökyüzünden emniyetli bir şekilde uçuşlarını sürdürmektedir. Bu gerçekler göz önünde bulundurulsa Boeing için emniyetsiz demek bence yakışık olmaz. Bunu belirterek belgeseli genel anlamda beğendiğimi söyleyebilirim.
THY’de Yeni Uçuş İşletme Başkanı Ataması
THY’de değişen yönetim sonrasında yeni atamalar devam ediyor. 17.02.2022 tarihinde alınan icra komitesi kararı gereği Kaptan H. Murat Ersoy THY’de Uçuş İşletme Başkanlığına atandı. Kendisini TALPA’da görev yaparken tanıma fırsatım oldu. TALPA’daki başkanlık görevinde ekibi ile birçok olumlu gelişmeye adım atmıştı. Öncelikle TALPA’nın uluslararası toplantılarda temsili, sonrasında pandemi döneminde başlattıkları destek programı ve peer support uygulaması tamamen alkışlanacak hareketlerdi. Murat Kaptan atandıktan sonra ilk iş olarak TALPA’dan istifa ederek etik ilkelere ne derecede önem verdiğini göstermiş oldu.
Murat Kaptan’ın önünde ciddi problemler bulunmakta. Akademi pilotlarının sorunları, THY’deki pilotların mutsuzluğu vb. birçok problem çözüm bekliyor. Kendisi tamamen liyakata önem veren birisi. Ancak THY’de bu sorunların çözümü çok zor. Öncelikle akademi pilotlarının eğitim borcu konusu çözüme kavuşturulmalıdır. THY’nin yeni üst yönetimi seçildikten sonra çok iyi adımlar atıyor. Şirket içinden YK başkanı atanması ve bu yönetimini liyakat temelli yaklaşımlarını sonuna kadar destekliyorum. Kişisel olarak Murat Kaptanımızın başarılı olacağına yürekten inanıyorum. Kendisine yeni görevinde başarılar dilerim.
Bu haftalık bu kadar. Önümüzdeki hafta yine yoğun içeriklerle karşınızda olacağım. Geçen haftaki yazıma buradan erişebilirsiniz. Benimle sosyal medya hesaplarımdan veya iletişim bölümünden irtibata geçebilirsiniz. Haftaya görüşmek üzere.
Dr. Caner ACARBAY
Kapak Resmi Kaynağı